بلاگ
ماشین هیبریدی چیست و چگونه کار می‌کند؟
خودرو هیبریدی به عنوان یکی از راهکارهای موثر برای کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. از آنجایی که افزایش نگرانی‌ها در مورد آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی، توجه به خودروهای کم‌مصرف و پاک، بیش از پیش جلب شده است این خودرو توجه زیادی پیدا کرده‌اند.
این خودروها با تلفیق دو یا چند منبع انرژی، مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهند. در این مقاله، به بررسی جامع ماشین های هیبریدی، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن‌ها، و همچنین معرفی مدل‌های موجود در بازار ایران می‌پردازیم.
ماشین هیبریدی چیست؟
ماشین هایبرید یکی از مهم‌ترین تکنولوژی های صنعت خودرو هستند. اینها خودروهایی هستند که برای حرکت، از دو یا چند منبع انرژی مختلف استفاده می‌کنند. متداول‌ترین نوع این خودروها، از یک موتور احتراق داخلی (معمولاً بنزینی) و یک یا چند موتور الکتریکی به همراه یک بسته باتری تشکیل شده‌اند. هدف اصلی از طراحی خودروهای هایبرید، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی هوا با بهره‌گیری از مزایای هر دو نوع موتور است.
نحوه کار ماشین های هیبریدی
نحوه عملکرد خودروهای هیبرید به نوع سیستم هیبریدی آن‌ها بستگی دارد، اما به طور کلی، اصول زیر در تمامی آن‌ها مشترک است:
بازیابی انرژی ترمز: در هنگام ترمزگیری، به جای تبدیل انرژی جنبشی به گرما (مانند خودروهای معمولی)، سیستم هیبریدی این انرژی را جمع‌آوری کرده و برای شارژ باتری‌ها استفاده می‌کند. به این فرآیند، “ترمز احیا کننده” یا “Regenerative Braking” گفته می‌شود.
استفاده از موتور الکتریکی در سرعت‌های پایین: در سرعت‌های پایین و هنگام شروع حرکت، ماشین هیبریدی معمولاً از موتور الکتریکی خود برای حرکت استفاده می‌کند. این امر باعث کاهش مصرف سوخت و آلایندگی در شرایط ترافیک شهری می‌شود.
همکاری موتور بنزینی و الکتریکی در سرعت‌های بالا: در سرعت‌های بالا و هنگام نیاز به شتاب بیشتر، موتور بنزینی وارد عمل شده و در کنار موتور الکتریکی، نیروی مورد نیاز را تأمین می‌کند. این همکاری باعث افزایش راندمان و کاهش مصرف سوخت در مقایسه با خودروهای بنزینی معمولی می‌شود.
خاموش شدن خودکار موتور در حالت توقف: در ترافیک یا پشت چراغ قرمز، موتور بنزینی خودرو هایبرید به طور خودکار خاموش می‌شود و تنها سیستم‌های ضروری مانند تهویه مطبوع به کار خود ادامه می‌دهند. این امر باعث کاهش قابل توجه مصرف سوخت و آلایندگی در حالت توقف می‌شود.
به طور کلی، سیستم هیبریدی به طور هوشمندانه و خودکار، بین موتور بنزینی و الکتریکی جابجا می‌شود تا بهترین عملکرد را با کمترین مصرف سوخت و آلایندگی ارائه دهد.
بیشتر بخوانید: جدیدترین نوآوری های صنعت خودرو | نسل جدید خودروها
انواع سیستم‌های هیبریدی
سیستم‌های هیبریدی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
هیبرید ملایم (Mild Hybrid): در این سیستم، موتور الکتریکی تنها به موتور بنزینی کمک می‌کند و نمی‌تواند به تنهایی خودرو را به حرکت درآورد. وظیفه اصلی موتور الکتریکی در این سیستم، بهبود عملکرد استارت/استاپ و بازیابی انرژی ترمز است.
هیبرید کامل (Full Hybrid): این سیستم، پیشرفته‌تر از هیبرید ملایم است و موتور الکتریکی می‌تواند به تنهایی خودرو را در مسافت‌های کوتاه و با سرعت کم به حرکت درآورد. همچنین، قابلیت بازیابی انرژی ترمز در این سیستم بسیار قوی‌تر است.
هیبرید پلاگین (Plug-in Hybrid): این نوع هیبرید، مشابه هیبرید کامل است، با این تفاوت که می‌توان باتری‌های آن را از طریق اتصال به برق شهری نیز شارژ کرد. این امر باعث افزایش مسافت قابل پیمایش با موتور الکتریکی و کاهش بیشتر مصرف سوخت می‌شود.
فرق ماشین هیبریدی با برقی
تفاوت اصلی ماشین هیبریدی و برقی در منبع اصلی انرژی آن‌ها است. ماشین هیبریدی از ترکیبی از موتور بنزینی و الکتریکی استفاده می‌کند، در حالی که ماشین برقی فقط از موتور الکتریکی و باتری برای حرکت استفاده می‌کند و هیچ موتور احتراق داخلی ندارد.
- منبع سوخت: ماشین هیبریدی هم بنزین و هم برق مصرف می‌کند، در حالی که ماشین برقی فقط به برق نیاز دارد.
- برد: ماشین هیبریدی به دلیل داشتن موتور بنزینی، برد بیشتری نسبت به ماشین برقی دارد.
- آلایندگی: ماشین برقی هیچ آلایندگی مستقیمی ندارد، در حالی که ماشین هیبریدی در هنگام استفاده از موتور بنزینی، آلایندگی تولید می‌کند، اما میزان آن به مراتب کمتر از خودروهای بنزینی معمولی است.
- زیرساخت: ماشین هیبریدی به زیرساخت شارژ خاصی نیاز ندارد، زیرا می‌تواند با بنزین نیز کار کند، اما ماشین برقی به ایستگاه‌های شارژ نیاز دارد که در حال حاضر در بسیاری از مناطق محدود هستند.
قیمت ماشینهای هیبریدی
قیمت ماشین های هیبریدی معمولاً از خودروهای بنزینی مشابه، بالاتر است. این اختلاف قیمت به دلیل استفاده از فناوری پیشرفته‌تر و قطعات اضافی مانند موتور الکتریکی، باتری و سیستم‌های مدیریت انرژی است.
با این حال، با توجه به کاهش مصرف سوخت و هزینه‌های نگهداری کمتر، ماشین هایبرید می‌توانند در بلندمدت از نظر اقتصادی به صرفه‌تر باشند. همچنین، در بسیاری از کشورها، دولت‌ها برای تشویق مردم به خرید خودروهای هایبرید، مشوق‌های مالیاتی و تسهیلات دیگری را ارائه می‌دهند.
معرفی و مقایسه ماشینهای هیبریدی توی ایران
در سال‌های اخیر، تعدادی خودرو هیبریدی وارد بازار ایران شده‌اند که در این بخش به معرفی و مقایسه مختصر آن‌ها می‌پردازیم:
بررسی مختصر خودروهای معرفی شده
- فونیکس تیگو ۸ پرو e پلاس: این خودرو یک SUV پلاگین هیبرید است که با طراحی جذاب و امکانات فراوان، یکی از گزینه‌های محبوب در بازار ایران محسوب می‌شود. قابلیت پیمایش مسافت قابل توجه با موتور الکتریکی، از مزایای اصلی این خودرو است.
- فونیکس تیگو ۷ پرو e پلاس: این خودرو نیز یک SUV پلاگین هیبرید است که ابعاد جمع و جورتر و مصرف سوخت بسیار پایینی دارد. امکانات ایمنی مناسب و طراحی مدرن، از دیگر ویژگی‌های مثبت این خودرو هستند.
- لاماری ایما هیبرید: این خودرو با طراحی متفاوت و اسپرت خود، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. عملکرد قوی موتور بنزینی و سواری نسبتاً نرم، از دیگر ویژگی‌های مثبت این خودرو هستند.
- تویوتا لوین هیبرید و کرولا کراس هیبرید: این دو خودرو از برند معتبر تویوتا، با کیفیت ساخت بالا، استهلاک پایین و رانندگی اقتصادی، انتخاب‌های مناسبی برای کسانی هستند که به دنبال یک ماشین هایبرید با دوام و کم‌هزینه هستند.
- جیلی آزکارا: این خودرو با طراحی داخلی مدرن و امکانات رفاهی قابل قبول، یک گزینه مناسب برای کسانی است که به دنبال یک ماشین هیبریدی با قیمت مناسب‌تر هستند.
- نیسان سیلفی: این خودرو با سواری نرم و راحت و کابین جادار، یک گزینه مناسب برای خانواده‌ها است.
مقایسه خودروهای هایبریدی در ایران
| مدل خودرو | نوع سیستم هیبریدی | مصرف سوخت (ترکیبی) (لیتر در ۱۰۰ کیلومتر) | مزایا | معایب |
| فونیکس تیگو ۸ پرو e پلاس | پلاگین هیبرید | ۱.۵ | طراحی جذاب، امکانات رفاهی فراوان، رانندگی نرم و راحت، قابلیت پیمایش مسافت قابل توجه با موتور الکتریکی | قیمت بالا، پیچیدگی فنی بیشتر، نیاز به شارژ منظم باتری |
| فونیکس تیگو ۷ پرو e پلاس | پلاگین هیبرید | ۱.۳ | ابعاد جمع و جور، مصرف سوخت بسیار پایین، امکانات ایمنی مناسب | فضای محدود سرنشینان عقب، شتاب نه چندان بالا در حالت برقی |
| لاماری ایما هیبرید | هیبرید | ۴.۸ | طراحی متفاوت و اسپرت، عملکرد قوی موتور بنزینی، سواری نسبتاً نرم | قیمت نسبتاً بالا، کمبود قطعات یدکی، سیستم تعلیق نه چندان ایده آل |
| تویوتا لوین هیبرید | هیبرید | ۴.۳ | کیفیت ساخت بالا، استهلاک پایین، رانندگی اقتصادی | طراحی ظاهری نه چندان جذاب، امکانات رفاهی محدود |
| تویوتا کرولا کراس هیبرید | هیبرید | ۴.۵ | فضای داخلی جادار، ایمنی بالا، مصرف سوخت مناسب | قیمت بالا، طراحی ظاهری معمولی |
| جیلی آزکارا | هیبرید ملایم | ۶.۴ | طراحی داخلی مدرن، امکانات رفاهی قابل قبول، سواری راحت | عملکرد ضعیف موتور الکتریکی، مصرف سوخت بالاتر از سایر مدل‌های هیبریدی |
| نیسان سیلفی | هیبرید | ۴.۲ | سواری نرم و راحت، کابین جادار، طراحی داخلی زیبا | طراحی ظاهری نه چندان جذاب، کمبود امکانات ایمنی پیشرفته |
بیشتر بخوانید: تاثیر هوش مصنوعی بر خودروها | نگاهی به کاربردهای آن در صنعت خودرو
نتیجه‌گیری
خودرو هیبریدی به عنوان یک راهکار موثر برای کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، نقش مهمی در گذار به سوی آینده‌ای سبزتر ایفا می‌کند.
با توجه به مزایای این خودروها، انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، شاهد افزایش تقاضا و تنوع بیشتر مدل‌های ماشین هایبرید در بازار ایران باشیم. با این حال، لازم است دولت و خودروسازان با ارائه مشوق‌های مالی و توسعه زیرساخت‌های لازم، زمینه را برای گسترش استفاده از این خودروها فراهم کنند.
منبع: